بسیاری از کاربران نمی‌دانند چطور کارت گرافیک کامپیوترشان را اورکلاک (Overclock) کنند و برخی دیگر نیز بدلیل هراس از بروز مشکل در طول فرآیند اورکلاکینگ و در نتیجه آسیب دیدن کامپیوترشان از انجام این کار اجتناب می‌کنند. فرآیند اورکلاکینگ بطور کلی ایمن است و مطمئن باشید که اگر قدم به قدم و با آرامش با ما حرکت کنید در طول این عملیات به مشکلی بر نخواهید خورد. کارت گرافیک‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که کاربر در استفاده از آن با هیچ گونه مشکلی روبهرو نشود به همین دلیل امروزه از تمام کارایی آن‌ها در یک کامپیوتر استفاده نمی‌شود.
با مطالعه این مقاله شما با اورکلاکینگ، نرم‌افزارهای مورد نیاز برای اینکار و آموزش گام به گام این فرآیند آشنا خواهید شد، بنابراین سعی کنید به آرامی و با دقت مراحل ذکر شده را طی کنید.
منظور از اورکلاک کردن کارت گرافیک چیست؟
قبل از این که وارد آموزش شویم بیایید کمی راجع به این موضوع صحبت کنیم تا متوجه شویم اورکلاکینگ دقیقاً به چه معناست. اساساً هدف از اورکلاک کردن کارت گرافیک بهبود عملکرد و سرعت این قطعه است. هر کارت گرافیک با یک سرعت مطمئن نسبت نوعش کار می‌کند و دارای یک حالت پایه است و با توجه به نوع کارت گرافیک افزایش سرعت می‌تواند متفاوت باشد.
همزمان با اورکلاک کردن کارت گرافیک یا به عبارتی همان افزایش سرعت کارت گرافیک دمای این قطعه سخت‌افزاری افزایش می‌یابد یعنی به موازات افزایش قدرت کارت گرافیک دمای آن نیز افزایش می‌یابد؛ نکته مهم در اورکلاکینگ دقیقاً همین است که شما بتوانید به یک تعادل بین دما و عملکرد کارت گرافیک برسید.
این موضوع در مورد هر کارت گرافیک متفاوت است، یعنی برای مثال ممکن است کارت گرافیک GTX 1080 شما افزایش سرعت بیشتری نسبت به کارت گرافیک GTX 1080 دوستتان داشته باشد (البته بصورت ایمن). در نتیجه شما باید با امتحان کردن سرعت‌های مختلف (با توجه به وضعیت کارت گرافیک) به مطلوبترین عملکرد این قطعه دست پیدا کنید.
اگر بخواهید بوسیله MSI Afterburner بیش از اندازه به واحد گرافیکی کامپیوتر خود فشار بیآورید ممکن است این قطعه با مشکلات جدی روبهرو شود و یا موجب بروز سر و صدا از کامپیوترتان شود. نگران نباشید، در صورتی که این اتفاق بیافتد می‌توانید با پایین آوردن سرعت کارت گرافیک خود را به حالت امن بازگردانید اما شاید بهتر باشد این فرآیند را به آرامی انجام دهید تا هنگامی که با علائم مشکلات مواجه شدید (در ادامه بیشتر توضیح خواهم داد)، عملیات را به پایان برسانید.
آماده سازی کامپیوتر برای اورکلاکینگ
برای اورکلاک کردن کارت گرافیک به دو نرم‌افزار نیاز خواهید داشت؛ اول نرم‌افزاری که بتواند سرعت و عملکرد کارت گرافیکتان را افزایش دهد و دوم نرم‌افزاری که با بررسی کامپیوتر به شما اطمینان بدهد تنظیماتی که بر روی سیستم وجود دارند ثابت و بدون تغییر باقی می‌مانند.
اگر مایل باشید می‌توانید نرم‌افزار دیگری هم برای نمایش لحظه به لحظه دمای کارت گرافیک خود استفاده کنید انجام این کار تا حدودی مفید خواهد بود اما لزومی ندارد حتماً یک نرم‌افزار برای این کار نصب کنید؛ نرم‌افزاری که در طی فرآیند اورکلاکینگ با آن کار می‌کنیم این ویژگی را دارا خواهد بود.
نرم‌افزارهایی که به آن نیاز دارید همراه با لینک دانلود را در زیر برای شما آورده‌ایم:
• نرم‌افزار اورکلاکینگ: MSI Afterburner
• نرم‌افزار بررسی سیستم: Heaven Benchmark
• در مورد نرم‌افزار بررسی دمای سیستم برنامه GPU Temp می‌تواند برای انجام اینکار گزینه مناسبی باشد.
شروع به کار با نرم‌افزار اورکلاکینگ
حالا که با این موضوع آشنا شدید بیایید فرآیند اورکـلاک کردن کارت گرافیک را شروع کنیم. ابتدا MSI Afterburner را اجرا کنید؛ شما بوسیله این نرم‌افزار باید وضعیت کارت گرافیک را در طول اورکلاکینگ بررسی کنید.
در تصویر بالا قسمت‌های مختلفی که نیاز به توجه دارند را با اعداد برای شما مشخص کردیم و جزئیات هر کدام را در ادامه به شما توضیح خواهیم داد:
۱- حداکثر سرعت پردازنده (این قسمت سرعت پایه‌ی پردازنده را نشان می‌دهد).
۲- حداکثر سرعت رم (این قسمت نیز قابل اورکلاک کردن می‌باشد البته بعد از بررسی سرعت پایه‌ی پردازنده).
۳- واحد کنترل (از این بخش برای اورکلاک کردن پردازنده، حافظه کارت گرافیک و فن استفاده می‌شود).
۴- این قسمت دمای کارت گرافیک را نشان می‌دهد.
اکنون نرم‌افزار Heaven Benchmark را اجرا کنید. پس از باز شدن برنامه شما باید سیستم خود را آزمایش کنید تا به عملکرد گرافیکی سیستم خود در حالت پیش‌فرض و پایه پی ببرید. بدین منظور:
۱- نرم‌افزار UNiGiNE Heaven را نصب کرده و سپس از منوی استارت Heaven Benchmark 4.0 را اجرا کنید.
۲- در حالی که در محیط UNiGiNE Heaven قرار دارید بر روی Run کلیک کنید.
در Heaven یک محیط سه بعدی و در بالای صفحه چند کلید خواهید دید. بر روی کلید Benchmark کلیک کنید، اکنون فرآیند آزمایش و بررسی آغاز خواهد شد.
Heaven شروع به انجام مجموعه‌ای از آزمایشات خواهد کرد؛ در طول این عملیات شما می‌توانید دما، فریم بر ثانیه، سرعت رم و سرعت کارت گرافیک را مشاهده کنید.
اجازه دهید هر ۲۶ صحنه آزمایش شوند؛ این عملیات ممکن است تقریباً ۱۰ دقیقه طول بکشد. در طول این مدت به اطلاعات موجود در بالا و سمت راست صفحه توجه کنید. در این مرحله کارت گرافیک به یک دمای مطمئن می‌رسد و در طول آزمایش در این دما می‌ماند. این اطلاعات مهم و اساسی به شما نشان خواهند داد که تا چه حد می‌توانید فرآیند اورکلاکینگ را ادامه بدهید.
در نهایت برنامه به شما یک نمره و معدل راجع به FPS خواهد داد؛ این اطلاعات را در یک محل ایمن ذخیره کنید زیرا در ادامه به آن نیاز پیدا خواهید کرد.
دیگر مواردی که لازم است آن‌ها را یادداشت کنید عبارتند از:
• دما در طول آزمایش
• FPS در پایان آزمایش
• نمره در پایان آزمایش
آماده سازی کارت گرافیک برای اورکلاکینگ
اکنون که کارت گرافیک خود را آزمایش کردید و عملکرد و نمره فعلی آن را می‌دانید، نوبت به شروع اورکلاک کردن آن می‌رسد. به نرم‌افزار MSI Afterburner برگردید و همانند تصویر مقابل وارد بخش تنظیمات شوید.
در مراحل آینده نیاز خواهد بود که سیستم خود را ریستارت کنید بنابراین بهتر است این صفحه را بوک‌مارک کنید تا بتوانید بعداً به آن باز گردید.
در پنجره تنظیمات باز شده در MSI Afterburner سربرگ General را انتخاب کنید و مشابه تصویر زیر موارد Unlock voltage control ،Unlock voltage monitoring و Force constant voltage را چک کنید.
پس از اعمال کردن تنظیمات بر روی کلید Ok کنید؛ سپس یک پیغام در صفحه ظاهر شده که از شما می‌خواهد سیستم را ریستارت کنید بر روی Ok کلیک کنید.
پس از ریستارت شدن دوباره نرم‌افزارهای MSI Afterburner و Heaven Benchmark را اجرا کنید.
• این بار دما (Temp) را به ۸۷ درجه سلیسیوس کاهش دهید.
• دقت کنید که میزان قدرت (Power Limit) نیز باید افزایش یابد.
• ولتاژ هسته را کاملاً به سمت راست بکشید (میزان ولتاژ دریافتی بستگی به کارت گرافیک شما دارد).
• در نهایت بر روی کلید چک (تیک) کلیک کنید.
در ادامه تصویری از تنظیماتی که باید اعمال کنید قرار دارد. این تنظیمات ضمانت می‌کنند که می‌توانید حداکثر سرعت ممکن را در حالی که هنوز در محدوده دمایی امن قرار دارید، دریافت کنید.
آزمایش ظرفیت کارت گرافیک
حالا که تنظیمات بهینه MSI Afterburner را اعمال کردید به سراغ نوار سرعت هسته (Core Clock) بروید و آن را ۲۳ واحد افزایش داده و بر روی کلید چک کلیک کنید.
در مرحله بعد Heaven Benchmark 4.0 را اجرا کرده و دوباره به قسمت Benchmark بروید؛ به همان قسمت ۲۶ صحنه بروید و نتیجه را بررسی کنید؛ باید نمره‌ای که بدست آوردید کمی بهتر از دفعه‌ی قبل باشد. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید در آزمایش اول ما میانگین FPS و نمره تست کمی افزایش داشته است. همچنین باید به افزایش یک تا دو درجه‌ای دما در طول آزمایش هم دقت کنید.
در گام‌های بعدی شما باید قدرت کارت گرافیکتان را به حد نصاب برسانید. پس گام‌های بعدی را دنبال کنید تا بتوانید از تمام ظرفیت قابل استفاده کارت گرافیکتان استفاده کنید.
۱- Clock Speed را ۲۰ تا ۳۰ واحد افزایش دهید.
۲- دوباره Heaven Benchmark 4.0 را اجرا کنید.
۳- بر روی Benchmark کلیک کنید و منتظر باشید تا تمام ۲۶ صحنه اجرا شود.
۴- اگر متوجه سر و صدایی از کامپیوترتان نشدید و یا با هیچ مشکل گرافیکی روبهرو نشدید مجدداً گام‌های قبلی را طی کنید.
اگر سر و صدایی از کامپیوترتان شنیدید و یا متوجه مشکل گرافیکی شدید، اصلاً نگران نباشید این اتفاق کاملاً طبیعی است؛ دوباره MSI Afterburner را باز کنید و مقدار Core Speed را به میزان ۳۰ واحد کاهش دهید. این بیشترین سرعتی است که می‌توانید در حالت ایمن بدست آورید.
قدم آخر در اورکلاک کردن کارت گرافیک
شما تقریباً به پایان فرآیند اورکلاکینگ رسیده‌اید و اگر بخواهید می‌توانید این کار را در خصوص حافظه کارت گرافیک خود نیز انجام دهید. با این حال امروزه بیشتر کارت گرافیک‌ها دارای حافظه کافی هستند. بنابراین اجرای مراحل بالا در خصوص حافظه کارت گرافیک افزایش عملکرد چشمگیری را بدنبال نخواهد داشت.
پس از اتمام موارد بالا در نرم‌افزار MSI Afterburner بر روی کلید Save کلیک کنید و سپس بر روی یکی از شماره‌های کنار آن کلیک کنید تا تنظیمات مورد نظر خود را در یک اسلات ذخیره کنید. از این به بعد هر بار که به عملکرد بهتری از کارت گرافیک نیاز داشتید، می‌توانید با باز کردن MSI Afterburner تنظیمات خود را بطور خودکار بارگذاری کنید.
آزمایش آخر این است که کارت گرافیک اورکلاک شده خود را بوسیله بازی‌های ویدئویی امتحان کنید. در بیشتر موارد شما شاهد افزایش عملکرد سیستمتان خواهید بود.
برخی بازی‌ها ممکن است نتوانند بر روی این تنظیمات به خوبی کار کنند و احتمالاً شما با برخی مشکلات گرافیکی مواجه خواهید شد؛ برای رهایی از این مشکلات می‌توانید به راحتی با کلیک بر روی Go Back مانند تصویر زیر به تنظیمات پیش‌فرض خود بازگردید.
تشکر می‌کنیم از اینکه تا پایان این آموزش ما را همراهی کردید. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
شما می‌توانید در بخش نظرات سوالات و تجربیات خود را با ما و کاربران دیگر به اشتراک بگذارید. همچنین می‌توانید برای مطلع شدن از آخرین مطالب ما در کانال تلگرام چ یاب عضو شوید.
