نسبت طلایی رابطه ایست که هر طراح و هنرمند لازم است آن را بداند. در این مطلب ما به شما توضیح خواهیم داد که نسبت طلایی چیست و چه کاربردهایی در طراحی و گرافیک دارد.
این نسبت یک نسبت ریاضی است که به کار گیری آن در طراحی و دیزاین باعث ایجاد ترکیب های دلپذیر و چشم نواز خواهد شد. نسبت طلایی به نام‌های میانگین طلایی، قطعه طلایی و حرف یونانی فی نیز شناخته می‌شود.
دنباله فیبوناچی
فی،حرف اول نام فیدیاس یونانی، برترین پیکرتراش سبک کهن است که به احتمال زیاد فیدیاس، این نسبت عددی را در آثار هنری اش لحاض می کرده و از آثار مشهور او می توان از نیایشگاه آتنا در آکروپولیس آتن و تندیس زئوس، در ۵۰۰ سال قبل از میلاد، اشاره نمود.
بر مبنای سری فیبوناچی، نسبت طلایی رابطه بین دو نسبت است. اعداد فیبوناچی که در بسیاری از عناصر در طبیعت قابل ردیابی هستند، یک نسبت ۱ به ۱.۶۱ را دنبال می‌کنند. این همان چیزی است که نسبت طلایی نامیده می‌شود. از آنجایی که این نسبت در طبیعت بسیار رایج است، زمانی که چشم ما اثر و طراحی را که در آن نسبت طلایی بکار برده شده می‌بیند ناخودآگاه بیشتر جذب می‌شود.
عدد فی یک نسبت ذاتی و خارق العاده در طبیعت است که هر چه المان های بصری در معماری و طراحی به این عدد نزدیک تر شوند، ساختاری پایدارتر، منظم تر و زیبا تر به خود می گیرند.
نسبت طلایی چیست؟
اگر بخواهیم به ساده‌ترین روش بیان کنیم، نسبت طلایی زمانی به دست می‌آید که یک پاره‌خط به دو بخش تقسیم شود و اگر بخش طولانی‌تر (a) را بر بخش کوتاه‌تر (b) تقسیم کنیم، برابر با تقسیم مجموع (b) + (a) بر (a) باشد که هر دو مقدار برابر با ۱٫۶۱۸ هستند.
وقتی این فرمول ریاضی در طرح گرفته می شود یک حس هنری می آفریند. این تناسب قرن هاست که شناخته شده و انسان ها از دیرباز تا کنون در طراحی و معماری های مختلف از آن بهره گرفته اند. در واقع مغز ما طوری طراحی شده است که اشیا و تصاویری را ترجیح می‌دهد که در آن‌ها نسبت طلایی استفاده شده است.
در اینجا چند نمونه از طراحی هایی که از نسبت طلایی الهام گرفته اند را به به شما نمایش میدهیم.
معبد پارتنون
تابلوی شام آخر
مونالیزا
در طبیعت نیز به وفور می توان این پدیده زیبا را به صورت منحنی های متناسب مشاهده کرد.
چگونه یک مستطیل نسبت طلایی بسازید؟
ساختن این مستطیل بسیار آسان است و با کشیدن یم مربع آغاز می‌شود. مراحل زیر را دنبال کنید تا مستطیل نسبت طلایی خود را بسازید.
۱. یک مربع بکشید.
۲. با یک خط عمودی مربع را به دو قسمت تقسیم کنید.
۳. قطر یکی از مستطیل‌های بدست آمده را رسم کنید.
۴. خطی که رسم کرده اید را به نحوی بچرخانید که گویی در جهت افق به مستطیل متصل شده است.
۵. با این خط افقی یک مستطیل بسازید.
استفاده از نسبت طلایی در طراحی و گرافیک
استفاده ازاین نسبت در طراحی بسیار آسان است. روش‌های و تکنیک‌هایی وجود دارد که شما می‌توانید به سرعت تخمینی از این نسبت در طرح کلی، فضاسازی، محتوا، تصاویر و فرم‌ها استفاده کنید.
یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای استفاده از نسبت طلایی این است که ابعاد طراحی خود را به صورت ۱ به ۱٫۶۱۸ تعیین کنید. دقیقا همان نسبتی که در دنباله فیبوناچی رعایت می شود. این همان قانون یک سوم است. یعنی شما سطح را به سه قسمت مساوی و هم جهت تقسیم میکنید.
در تصاویر زیر استفاده از این نسبت را در عکاسی و حتی طراحی وب سایت مشاهده میکنید.
فضا سازی در طراحی
فضاسازی یکی از اجزای مهم در هر طراحی محسوب می‌شود.
تعیین فضاسازی اجزای مختلف طراحی می‌تواند کاری زمان‌بر باشد، اما میتوان این کار را با استفاده از نمودار نسبت طلایی شروع کرد و با استفاده از مربع‌ها تعیین کرد که هریک از اجزا باید در کجا قرار بگیرند. به این صورت مطمئن خواهیم بود که فضاسازی و تناسب‌های طراحی محاسبه شده‌اند و از روش غریزی به این منظور استفاده نشده است. ای نکته را به یاد داشته باشید که هر حرکت هر چند کوچک در جهت رسیدن به نسبت طلایی می‌تواند تفاوت زیادی در طراحی ایجاد کند.
در تصویر زیر یک طرح کارت ویزیت را مشاهده می کنید که از نسبت طلایی در جایگذاری و ترکیب هر یک از اجزاء در آن استفاده شده است.
دایره های طلایی
همانطور که میتوان از نسبت طلایی برای ایجاد مربع و مستطیل‌هایی با تناسب هارمونیک نسبت به هم استفاده کرد، میتوان از آن برای ایجاد دایره نیز استفاده نمود. هر دایره کامل در مربع‌های نمودار زیر نسبت به دایره مجاور خود دارای نسبت ۱ به ۱٫۶۱۸ است..
استفاده از دایره‌های طلایی، نه تنها هارمونی و تناسب ایجاد می‌کند، بلکه باعث ایجاد انسجامی در سراسر فرم نیز می‌شود. استفاده از این دوایر در طراحی لوگوی توییتر قابل مشاهده است.
همانطور که دریافتید از نسبت طلایی میتوان در طراحی های مختلف بهره برد و آثار ظریفی را با رعایت این هارمونی ایجاد کرد که طراحی هرچه بهتر شما بستگی به تمرین کافی و استعداد هنری شما در استفاده از این قواعد دارد.
سوالات و نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.
راستی، برای مطلع شدن از آخرین مطالب ما و همچنین دسترسی به موضوعات بیشتر، در کانال تلگرام چ یاب عضو شوید.
